Ostatnio na Kwejku ukazał się już dosyć stary tekst o tym, jakoby polski był najtrudniejszym językiem świata. Patrząc na tabelkę obok od razu widać, ile błędów zawartych jest w podsumowaniu wymienianych języków i jak populistycznym jest uznanie polskiego za "ekstremalnie trudny". Jeśli nie uczymy się jezyków obcych, no to wtedy faktycznie nasz własny język wydaje nam się zdecydowanie najtrudniejszy do opanowania.
Jasne, język polski do łatwych z pewnością nie należy. Kilka razy w Niemczech otrzymałam pytania:
- Czy polski też jest tak trudny jak rosyjski i ma aż 6 przypadków?
- Nie, skądże. Ma 7. - Mina rozmówcy - bezcenna.
Dla użytkowników języków zachodnich trudna jest nasza fleksja (którą posiadają prawie wszystkie języki słowiańskie, nie tylko polski), natomiast nam ciężko jest ogarnąć rodzajniki. O ile w języku hiszpańskim jest to dość łatwe do opanowania - rodzajniki męske i żeńskie, nieokreślone i określone - tak już w języku niemieckim dochodzi do tego jeszcze rodzaj nijaki i odmiana przez przypadki. I co z tego, że tylko 4, kiedy rekcja czasownika jest (przynajmniej z punktu widzenia Polaka) totalnie nielogiczna i trzeba ją wkuć na pamięć.
Oto kilka przykładów, gdzie w języku polskim występuje proste "o".
Mówię o moim przyjacielu - Ich spreche über meinen Freund. (Akkusativ)
Piszę o moim przyjacielu - Ich schreibe über meinen Freund (Akkusativ)
Opowiadam o moim przyjacielu - Ich erzähle von meinem Freund (Dativ)
Śnię o moim przyjacielu - Ich träume von meinem Freund (Dativ)
Myślę o moim przyjacielu - Ich denke an meinen Freund (Akkusativ)
Pamiętam o moim przyjacielu - Ich erinnere mich an meinen Freund (Akk)
Zapominam o moim przyjacielu - Ich vergesse meinen Freund. (Akk)
Pytam o długopis - Ich frage nach dem Kuli (Dat)
Kłócę się o długopis - Ich streite um den Kuli (Akk)
Dbam o długopis - Ich sorge für den Kuli (Akk)
[Więcej informacji o rekcji: www.twojniemiecki.pl/gramatyka/rekcja-czasownika.html ]
Kolejną sprawą jest szyk w zdaniu. W języku polskim jest to dosyć elastyczne, chociaż także ma swoje granice - ciężko zrozumieć kogoś, kto mówi jak mistrz Yoda. W mowie niemieckiej nie ma już tyle swobody i każda dowolność brzmi jak wymieniony powyżej bohater "Gwiezdnych Wojen". Co gorsza szyk zmienia się w zależności od spójników w zdaniach złożonych. Próbka, aby zaobserwować, co u nas się nie zmienia, a jakich zabiegów trzeba dokonać w zdaniu niemieckim (zasady są sztywne, NIE MOŻNA inaczej).
Byłam w sklepie i kupiłam nową książkę. - Ich war im Laden und ich habe ein neues Buch gekauft. (sz. prosty)
Byłam w sklepie, ale nie kupiłam nowej książki. - Ich war im Laden, aber ich habe kein neues Buch gekauft. (sz. prosty)
Powiedziałam mamie, że kupiłam nową książkę. - Ich habe meiner Mutter gesagt, dass ich ein neues Buch gekauft habe. (sz. końcowy)
Mama zapytała, czy kupiłam nową książkę. - Die Mutter hat gefragt, ob ich ein neues Buch gekauft habe. (sz. końcowy)
Jeśli będę w sklepie, to kupię nową książkę. - Wenn ich im Laden bin, kaufe ich ein neues Buch. (sz. końcowy po "wenn", ale kolejne zdanie rozpoczyna się od przestawnego)
Zrobiłam mamie prezent w ten sposób, że kupiłam nową książkę. - Ich habe der Mutter ein Geschenk gemacht, idem ich ein neues Buch gekauft habe. (sz. końcowy)
Zrobiłam mamie prezent, bo kupiłam nową książkę. - Ich habe der Mutter ein Geschenk gemacht, *weil ich ein neues Buch gekauft habe (sz. końcowy) / * denn ich habe ein neues Buch gekauft. (sz. prosty)
Chciałam zrobić mamie prezent, więc kupiłam nową książkę - Ich wollte der Mutter ein Geschenk machen, also habe ich ein neues Buch gekauft. (sz. przestawny)
Chciałam zrobić mamie prezent, dlatego kupiłam nową książkę - Ich wollte der Mutter ein Geschenk machen, deshalb habe ich ein neues Buch gekauft. (sz. przestawny)
[Dokładne informacje: http://www.sjo.pwr.wroc.pl/files/prv/id13/materialy/niemiecki/gramatyka/szykwyrazowwzdaniu.pdf ]
Kolejne, co jest trudnością w języku niemieckim, a czego w języku polskim nie ma, to czasowniki rozdzielnie złożone, które lubią się też mylić z nierozdzielnie złożonymi. Co gorsza, oba czasowniki mogą wyglądać z pozoru identycznie, przy czym jeden z nich jest rozdzielnie, a drugi nierozdzielnie złożony, jak np. übersetzen.
Ich übersetze den Text. - Tłumaczę tekst.
Ich setze über den Fluß über. - Przeprawiam się przez rzekę.
Mówienie o tym, że to polski jest najtrudniejszym językiem świata jest sporo przesadzone. Język może mieć mniej lub więcej przypadków, ale ma tyle innych zawirowań, że na trudności nic nie traci. Do łatwiejszych języków z pewnością należą hiszpański i angielski, przynajmniej do pewnego poziomu. Natomiast co do reszty, nie jest tak łatwo orzec. Sami Niemcy w końcu też nieraz uważają, że mówią najtrudniejszym językiem świata (wystarczy przejrzeć fora).